We wrześniu 1939 r. 27 pułk ułanów pod dowództwem płk. Józefa Pająka wchodzi w skład Nowogródzkiej Brygady Kawalerii. Bierze udział w wojnie obronnej na froncie; Lidzbark, Działdowo, Mława i Modlin. Pułk walczy pod Mińskiem Mazowieckim (13 września), Krasnobrodem (23 września), Hutą Różanecką i Morańcami (26 września) gdzie przeprowadza ostatnią, zwycięską szarżę na Niemców. Następnego dnia (27 września) pod wsią Władypol pułk kapitulował otoczony przez Armię Czerwoną. Część pojmanych ułanów sowieci później haniebnie zastrzelą w Katyniu. Inni rozpierzchną się po całym kraju. W rejon kielecki dostaje się grupa z rannym chorążym Zdzisławem Nurkiewiczem. Tu leczą rany, aby później dołączyć do szeregu walczących z okupantem w konspiracji.