GENEZA ODDZIAŁU
W pierwszym okresie okupacji w całym kraju nastąpił prawdziwy wysyp organizacji
konspiracyjnych, które później zostały scalone z Armią Krajową. Jedną z takich właśnie organizacji
była Kadra Polski Niepodległej. Zapisała ona chlubną kartę w historii ziemi samsonowskiej.
Jest wiosna 1940 roku. W Niedzielę Palmową, do Samsonowa przyjechał z Warszawy major
Wacław Kania. Przyjechał do swoich kuzynów, Antoniego i Stanisława Fertów, zamieszkałych w
Umrze. To dzięki ich kontaktom na terenie gminy Samsonów, w krótkim czasie, powstała prężna
organizacja. Na czele Rejonu Samsonów stał Jan Staniec ps.”Waga”, Rejonem Ćmińsk dowodził
Tadeusz Polanowski „Orzeł”, Rejonem Umer i Światełek – porucznik Stanisław Popiołek „Kurz”, a
rejonem Szałas – Stanisław Duś „Zrąb”. Wszystkie placówki wchodziły w skład V Okręgu Kadry Polski
Niepodległej, którego pierwszym komendantem został porucznik Zdzisław Jaworski ps. „Mieczysław”,
mieszkający wtedy wraz z rodziną w Janaszowie.
Na komendanta dywersji organizacji mianowany został zdolny i odważny, pochodzący z
Kołomani, Paweł Stępień „Gryf”. Wybór okazał się trafny. Grupa dywersyjna poczynała sobie coraz
śmielej, Już w listopadzie 1940 roku w ciągu jednej nocy jej członkowie zerwali wszystkie rogowskazy.
Tak proste działanie utrudniło Niemcom skuteczne poruszanie się po okupowanych terenach.
Oddział „Gryfa” nadal walczył z Niemcami wspomagany przez miejscową ludność. To dzięki nim
przetrwał, aż do lata 1944 roku, kiedy to nastąpiła mobilizacja sił Armii Krajowej. Przed akcją „Burza”
oddział dowodzony przez „Gryfa” wszedł w skład 4 pułku piechoty Armii Krajowej, jako 4 kompania.
Po zakończeniu wojny władze komunistyczne nie zamierzały uznać wysiłku zbrojnego AK i
żołnierzy „Gryfa”. Wielu z nich było przez UB prześladowanych i więzionych w kazamatach tylko za
to, że chcieli Polski Wolnej i Niepodległej. Sam „Gryf” był dwukrotnie więziony przez bezpiekę, zmarł
20 października 1968 roku we Wrocławiu i tam spoczywają jego prochy.